
TAHKİMDE HAKEM SEKRETERLİĞİ
Hakem Sekreteri kimdir?
Hakem sekreteri, tahkim yargılamasında özellikle usuli işlemlerin yerine getirilmesi ve tahkimin koordine bir şekilde yürütülmesi için daha çok tek hakem ya da hakem heyetince atanan ve tek hakem ya da hakem heyetine yardımcı olan kişidir.
Kimler Hakem Sekreteri olabilir?
Gerçek kişiler hakem sekreteri olarak atanabilirler. Hakimler ve savcılar hakem sekreteri olarak atanamazlar. Dosyanın taraflarına göre tarafsız ve bağımsız bir kişi olmalıdır.
Uygulamada genel olarak genç avukatlar ya da akademisyenlerden atandığı görülmektedir. Hiç tahkim bilmeyen biri yerine teorik de olsa tahkim bilen kişilerden atama yapılması tercih edilir.
Hakem heyetinden tarafsız ya da bağımsız olmak zorunda değildir. Örneğin hakem heyetinden birinin stajyeri ya da asistanı, hakem sekreteri olarak görev alabilir. Hakem sekreterini seçimi için tahkim anlaşmasında ya da seçilen kurallarda bir hüküm varsa buna dikkat edilmelidir.
Hakem sekreterliği yapmak için bir eğitimi tamamlamış olmak ya da bir listeye dahil olmak şart mıdır?
Hakem sekreterliği yapmak için herhangi bir eğitim almış olma şartı yoktur. Bununla birlikte tahkim alanında en azından teorik bilgiye hakim olmak hakem heyetleri için tercih sebebi olacaktır.
Herhangi bir akreditasyon ya da liste yoktur. Hakem heyeti, herhangi bir listeye bağlı olmaksızın hakem sekreteri atayabilir.
Akademik çalışma yapmış olmak ya da dil bilmek şart değildir. Ancak avantajdır.
Tahkim yargılamasında hakem sekreteri kullanmak zorunlu mudur? Kanuni dayanağı nedir?
Türk hukukunda hakem sekreteri kullanma zorunluluğu yoktur. Yasalarımızda da doğrudan bir normatif dayanağı olmamakla birlikte Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 441 ile hakem sekreterinin ücreti yargılama giderleri arasında sayılmıştır.
Hakem sekreterliği ücretli midir?
Uygulamada hakem sekreteri olarak görev alan kişiler için bir ücret takdir edilir. Ancak bu ücret için bir tarife yoktur. Ücret, hakemlerce tayin edilir.
Hakem sekreterinin genel itibariyle görevleri nelerdir?
Aşağıda sayılan görevlerin uygulamada daha çok hakem sekreterleri tarafından yerine getirildiği görülmektedir. Bununla birlikte bu durumun aksinin kararlaştırılabileceği unutulmamalıdır.
Hakem sekreteri, özellikle şu görevleri yerine getirir:
-
Tebligatları alır, takip eder.
-
Hakemler ile taraflar ve bilirkişiler arasında iletişim sağlar.
-
Duruşma ve keşif organizasyonunu yapar. Yapılacak çeviri işlemlerini yaptırır.
-
Avansların taraflardan alır ve banka hesabında tutar.
-
Dava dosyasını tutar ve dava sonunda mahkemeye / merkeze teslim eder.
-
Oy hakkı yoktur. Bununla birlikte kararın yazımı sürecine dahil olur ve özellikle kararın usulî kısımlarının hazırlanmasında hakem heyetine destek olur.
Hakem sekreteri genç kişilerden mi seçilir?
Hakem sekreterliği, tahkim alanında çalışmaya yeni başlayacak kişiler için bir deneyim kazanma olarak görülebilir. Gelecekte hakemlik yapacak kişiler için önemli bir adımdır. Ancak her dosyada mutlaka genç kişilerin seçileceğini söylemek mümkün değildir. Dosyanın içeriğine, kişinin özgeçmişine, daha önce tahkim alanındaki çalışmalarına ve aldığı görevlerine bakılarak hakem sekreteri ataması yapılır.
İptal sebeplerinin önemli bir bölümü tahkim yargılamasının usulüne ilişkindir ve esas hakkında değerlendirme mahkemelerce yapılmaz. Bu nedenle hakem sekreteri tarafından yapılacak işlemlerin iptal sebebi olma ihtimali vardır. Belirtilen gerekçeler ile hakem sekreterinin seçimimi titizlikle yürütülmektedir.
Hakem sekreteri olmanın avantajları nelerdir?
Hakem sekreteri olmanın avantajları şu şekilde sıralanabilir:
-
Toplantılar, duruşma, keşif, iletişim gibi tahkim yargılamasının tüm aşamalarının içinde yer almak.
-
Örnek bir tahkim dosyasını okuyabilmek.
-
Duruşmalara katılarak avukatların mesleki yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.
-
Kaliteli hakemlerin uygulamalarını görmek.
-
Evrak formatları hakkında bilgi sahibi olmak.
-
Görevin gereği gibi yerine getirilmesi ile potansiyel bir hakem adayı olabilmek.
-
Gizlilik prensibinin istisnası olmak.
-
Gelecekte tahkim alanında bir kariyer imkanına sahip olmak.